Όχι δεν είναι ίδιοι όλοι. Αλληλοεπικαλύπτονται όμως, σε κάποια επίπεδα. Ο Ψυχολόγος αποφοίτησε από κλάδο της Φιλοσοφικής σχολής, στο τμήμα Ψυχολογίας. Για να γίνει κλινικός ψυχολόγος όμως θα πρέπει να λάβει επιπλέον της 4ετούς φοίτησής του στη σχολή και μια τουλάχιστον 3ετή εκπαίδευση στην κλινική ψυχολογία. Εφόσον λάβει σωστά την εκπαίδευσή του, μπορεί να θεραπεύσει ψυχοθεραπευτικά (ανάλογα με το είδος ψυχοθεραπείας που έχει εκπαιδευτεί) παθήσεις που θεραπεύονται χωρίς τη βοήθεια φαρμάκων. Π.χ. διαταραχές προσωπικότητας, προβλήματα ζευγαριών, ήπιες καταθλίψεις. Δεν μπορεί να διαγνώσει όμως οποιαδήποτε πάθηση, ούτε να δώσει φαρμακευτική αγωγή. Κι αυτό επειδή δε γνωρίζει βιολογία εγκεφάλου, ιατρική, νευρολογία και παθολογία άλλων σωματικών παθήσεων που έχουν ψυχολογικά συμπτώματα. Για αυτό κανονικά πρώτα κάποιος πρέπει να επισκεφθεί ψυχίατρο για διάγνωση, και μετά θεραπευτικά, αν το επιθυμεί κι αν είναι σωστό να θεραπευθεί από κλινικά εκπαιδευμένο ψυχολόγο.
Ο Ψυχίατρος αποφοίτησε από την ιατρική σχολή (6 χρόνια σπουδές) και τελείωσε την Ψυχιατρική Ειδικότητα (5 χρόνια). Λόγω της εκπαίδευσής του δύναται να διαγιγνώσκει όλες τις ψυχικές παθήσεις, γνωρίζει τις φαρμακολογικές θεραπείες και την εγκεφαλική λειτουργία και βιολογία κι έχει εκπαιδευτεί να κάνει ψυχοθεραπεία με βάση την ψυχανάλυση κυρίως. Από κει και πέρα ανάλογα με το αν επιθυμεί, εξειδικεύεται σε άλλες ψυχοθεραπείες (Γνωστική ψυχοθεραπεία, Ομαδική ψυχοθεραπεία, Συμπεριφορική ψυχοθεραπεία κ.τ.λ.).
Η Ψυχοθεραπεία είναι μέθοδος θεραπείας βασιζόμενη στην τακτική διαπροσωπική επαφή θεραπευτή και θεραπευομένου, και με τη χρήση διαφόρων μεθόδων βοηθιέται το άτομο να αλλάξει μη επιθυμητές και δυσλειτουργικές συμπεριφορές και να ξεπεράσει τα προβλήματά του. Ανάλογα με τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται, διακρίνονται οι ψυχοθεραπείες μεταξύ τους. Υπάρχουν πάνω από χίλιες (!), οι πιο αναγνωρισμένες όμως είναι λιγότερες. Ψυχοθεραπευτής σίγουρα είναι ένας Ψυχίατρος (λόγω εκπαίδευσης), μπορεί να είναι όμως κι ένας Ψυχολόγος, ένας Κοινωνικός λειτουργός, μια Νοσηλεύτρια, εφόσον όμως επιθυμήσουν και λάβουν την απαιτούμενη εκπαίδευση.
Ψυχαναλυτής είναι εκείνος ο Ψυχοθεραπευτής που ασκεί (κι έχει εκπαιδευτεί σωστά) την Ψυχανάλυση. Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεία είναι παρακλάδι της Ψυχανάλυσης. Η Ψυχανάλυση θεραπεύει το άτομο μέσω τεχνικών που έχουν να κάνουν με το ασυνείδητο.
Ούτε ο Ψυχολόγος ούτε ο Νευρολόγος θα κάνουν σωστά διάγνωση (συνήθως). Ο Ψυχολόγος δε γνωρίζει μην έχοντας τελειώσει ιατρική κι ο Νευρολόγος είναι μια άλλη τελείως ειδικότητα από το 1985, 5ετούς διάρκειας, κατά την οποία για 6 μήνες ασχολείται «επιφανειακά» με την ψυχιατρική. Οπότε όποιος από την αρχή δεν επισκέπτεται Ψυχίατρο, συνήθως χάνει χρόνο και χρήμα (συνεχίζοντας να υποφέρει) σε ψυχολόγους, νευρολόγους, ακόμα και ομοιοπαθητικούς, βελονιστές, κ.τ.λ. Για αυτό λοιπόν το σωστό είναι (όπως σε όλες τις ιατρικές παθήσεις) να γίνει πρώτα η σωστή διάγνωση, κι αυτό θα το κάνει σίγουρα ένας σωστά εκπαιδευμένος Ψυχίατρος, να τεθούν υπ’ όψιν του ασθενή όλες οι δυνατές θεραπείες, κι επιλέγοντας να αποφασίσει αν επιθυμεί να κάνει τη θεραπεία του σε ψυχίατρο ή ψυχολόγο.
Ναι. Σαν (καλά εκπαιδευμένος φυσικά) Ψυχίατρος κάνει τη σωστή διάγνωση, αποκλείει άλλες σωματικές παθήσεις που μπορεί να προκαλούν ίδια συμπτώματα ψυχολογικά και προτείνει την κατάλληλη (εφόσον χρειάζεται) φαρμακευτική αγωγή. Και σαν Ψυχοθεραπευτής ανάλογα με την εκπαίδευσή του, εφαρμόζει ψυχολογικές θεραπείες και τεχνικές, σε συνδυασμό με ή χωρίς φαρμακευτική αγωγή, για να ξεπεράσει ο ασθενής σωστά τα προβλήματά του και να νιώθει ικανοποιημένος από τον εαυτό του.
Όπως ένας Παθολόγος ασχολείται εξίσου και με κάτι μη σοβαρό όπως μια γρίπη, αλλά και με κάτι σοβαρό, όπως ένας καρκίνος, έτσι κι ο Ψυχίατρος (και μάλιστα ο Ψυχοθεραπευτής Ψυχίατρος) θα ασχοληθεί κατάλληλα και με ένα πρόβλημα σε μια σχέση (π.χ. ερωτικών συντρόφων) αλλά και με τη σχιζοφρένεια.
Μπορεί ναι, μπορεί όχι. Αυτό θα το κρίνει όμως ο γιατρός (Ψυχίατρος δηλαδή) που θα εξετάσει, κι όχι ο ασθενής, που δεν έχει τις γνώσεις. Αν το πρόβλημα του ασθενή ξεπερνιέται με Ψυχανάλυση, ναι να την κάνει. Αν όμως δεν ενδείκνυται η Ψυχανάλυση (επειδή παρά το ότι πιστεύει ο πολύς κόσμος, ούτε όλοι μπορούν να ψυχαναλυθούν ούτε η Ψυχανάλυση βοηθά σε όλες τις ψυχικές παθήσεις, ίσως μάλιστα προκαλέσει επιδείνωση σε κάποιες παθήσεις), τότε ο ασθενής θα πρέπει να κάνει άλλου είδους θεραπείες. Και φυσικά η Ψυχανάλυση μπορεί να συνδυαστεί και με τη λήψη φαρμακευτικής αγωγής, εφόσον χρειάζεται.
Φυσικά και υπάρχουν στην όμορφη Θεσσαλονίκη μας καλοί Ψυχίατροι και Ψυχολόγοι, εκπαιδευμένοι σωστά σε κάποια μορφή Ψυχοθεραπείας και φυσικά στην Ψυχανάλυση. Ελλάδα δεν είναι μόνο η Αθήνα…
Η επίσκεψη ενός ασθενή σε έναν ιατρό πρέπει να γίνεται εφόσον πιστεύει ότι ο ιατρός είναι καλός κι επαρκής. Είτε είναι στρατιωτικός, είτε είναι πολίτης. Τα πρωινά εργάζομαι ως Στρατιωτικός Ψυχίατρος στο 424 Στρατιωτικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης. Τα απογεύματα όμως είμαι ένας γιατρός στο ιδιωτικό μου ιατρείο όπως όλοι οι συνάδελφοι ιδιώτες στην πόλη μας. Τελειώσαμε όλοι την ίδια Σχολή, την ίδια Ιατρική (εφόσον σπουδάσαμε Θεσσαλονίκη στο ΑΠΘ) μαζί με πολίτες, ήμασταν στα ίδια εργαστήρια και κλινικές, διδαχθήκαμε τα ίδια πράγματα, δώσαμε μαζί εξετάσεις, κάναμε μαζί ειδικότητα. Όμως προσωπικά μιλώντας, είμαι περήφανος που είμαι Στρατιωτικός Ιατρός- Ψυχίατρος, πρόσφερα και πήρα πολλά 33 χρόνια στο στρατό, και όπως όλοι οι συνάδελφοί μου στρατιωτικοί γιατροί, λόγω της ιδιότητάς μας αυτής, στο μεγαλύτερο ποσοστό ας πούμε ότι διαφέρουμε σίγουρα από τους συναδέλφους μας πολίτες στο ότι είμαστε πιο πειθαρχημένοι, ευγενικοί κι ευέλικτοι στις σχέσεις μας με τους ασθενείς μας.
Εφόσον είναι ήπιας μορφής η κατάθλιψη ή η αγχώδης διαταραχή ενδείκνυται μόνο ψυχοθεραπεία. Αν όμως είναι μέτρια ή βαριά η πάθηση, όχι. Χρειάζεται και φάρμακο. Μπορεί μόνο η ψυχοθεραπεία να βοηθήσει και σε μέτριες ή βαριές περιπτώσεις, θα χρειαστούν όμως πολλές εβδομάδες και μήνες για να φανεί ουσιαστική βελτίωση. Η χορήγηση όμως του κατάλληλου αντικαταθλιπτικού φαρμάκου, στη σωστή δόση, θα επιφέρει θεαματικά αποτελέσματα εντός ενός ή δύο μηνών συνήθως. Οπότε το όφελος για τον ασθενή θα είναι τεράστιο σε σχέση με την ψυχοθεραπεία μόνο.
Όχι δεν επαρκεί. Το σωστό είναι να γίνει στοχευμένη ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία στον ασθενή, ώστε να βρεθούν τα αίτια που έπαθε κατάθλιψη ή αγχώδη διαταραχή, ώστε να προφυλαχθεί στο μέλλον από υποτροπές. Τα αίτια έχουν να κάνουν με την προσωπικότητα ή σοβαρά ψυχολογικά τραύματα του ασθενή. Φυσικά όμως η ψυχοθεραπεία ή η ψυχανάλυση θα γίνει μόνο εφόσον το επιθυμεί ο ασθενής, δηλαδή είναι δεκτικός στο να ψαχθεί στο ασυνείδητό του και να θέλει να αλλάξει (ή να συμβιβαστεί) τα κομμάτια της προσωπικότητάς του ή της ζωής του που δεν του αρέσουν και που δεν του επιτρέπουν να λειτουργεί όπως το επιθυμεί.
