Η σεξουαλική κακοποίηση σε παιδιά είναι κάτι που ο κοινός νους δε θέλει καν να σκέφτεται ότι μπορεί να συμβεί. Η αλήθεια όμως είναι ότι ένα στα δέκα παιδιά σε έρευνες στις ΗΠΑ κακοποιούνται σεξουαλικά πριν κλείσουν τα 18 έτη ζωής. Οι ανήλικοι γίνονται θύματα σεξουαλικής βίας σε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό από ότι οι ενήλικες.
Τι είναι η παιδική σεξουαλική κακοποίηση?
Είναι η κάθε σεξουαλική πράξη μεταξύ ενός ενήλικα κι ενός ανηλίκου, ή μεταξύ δύο ανηλίκων όταν ο ένας εξασκεί ισχύ-εξουσία προς τον άλλον. Αυτή μπορεί να γίνει δια της βίας, με εξαναγκασμό, ή πείθοντας τον ανήλικο να εμπλακεί σε κάθε είδους σεξουαλικής πράξης. Περιλαμβάνονται στον ορισμό και πράξεις που δεν απαιτούν σωματική επαφή όπως η έκθεση γυμνού σώματος, η έκθεση πορνογραφικού υλικού, η ηδονοβλεψία, η επικοινωνία με σεξουαλικό τρόπο, και το sex trafficking.
Ας δούμε κάποιες κοινές πεποιθήσεις και μύθους γύρω από αυτό το θέμα.
Μύθος 1ος: Η παιδική σεξουαλική κακοποίηση δε συμβαίνει σε «καλές περιοχές»
Πραγματικότητα: δεν έχει σημασία το είδος της γειτονιάς, πόλης ή κοινότητας για τον κίνδυνο σεξουαλικής κακοποίησης ενός παιδιού. Οι κακοποιητές μπορεί να προέρχονται από οποιοδήποτε κοινωνικο-οικονομικό υπόστρωμα, φυλή, θρησκεία, μορφωτικό επίπεδο. Οι δράστες είναι συχνά αγαπητά και σεβαστά μέλη της κοινότητας και δεν υπάρχει κάποιο ιδιαίτερο προφίλ κακοποιητή παιδιού, οπότε πρέπει να υπάρχει επαγρύπνηση για όλα τα παιδιά, παντού.
Μύθος 2ος: Τα παιδιά κακοποιούνται σεξουαλικά από ξένους ή άγνωστους ενήλικες
Πραγματικότητα: μόνο το 10% των σεξ. κακοποιημένων παιδιών κακοποιούνται από ξένο. Το υπόλοιπο 90% κακοποιούνται από κάποιον που τα παιδιά ή οι οικογένειές τους γνωρίζουν κι εμπιστεύονται.
Μύθος 3ος: Τα παιδιά κινδυνεύουν να κακοποιηθούν σεξουαλικά μόνο από παιδόφιλους άντρες
Πραγματικότητα: όποιος κακοποιεί σεξουαλικά παιδιά, δεν είναι απαραίτητα παιδόφιλος ή απαραίτητα άντρας. Γυναίκες και συνομήλικα παιδιά μπορούν να κακοποιήσουν σεξουαλικά. Οι παιδόφιλοι κακοποιητές συνήθως ξεκινούν να κακοποιούν από νωρίς στη ζωή τους και συνήθως έχουν πολλά θύματα (συνήθως όχι μέλη της οικογενείας τους). Όμως η παιδική σεξ. κακοποίηση πραγματοποιείται από μια ευρεία γκάμα ατόμων με ποικίλα κίνητρα και είναι συχνά ένα «ευκαιριακό» έγκλημα, όχι συστηματικό. Είναι πιθανό κάποιος να είναι περιστασιακός κακοποιητής, να το κάνει 1-2 φορές στη ζωή του υπό συνθήκες στρες και να το κάνει αργότερα ηλικιακά σε σχέση με τους κατ’ εξοχήν παιδόφιλους. Έχουν λιγότερα θύματα πάντα σε σχέση με τους κατ’ εξοχήν παιδόφιλους, συνήθως προερχόμενα τα θύματα από το οικογενειακό τους περιβάλλον και οι γενικότερες σεξουαλικές τους προτιμήσεις είναι με ενήλικους συντρόφους. Επίσης το 40% των κακοποιημένων σεξουαλικά παιδιών κακοποιείται από μεγαλύτερα ή πιο ισχυρά παιδιά. Οι περισσότεροι έφηβοι σεξουαλικοί δράστες δε γίνονται συστηματικοί κακοποιητές ούτε ενήλικοι κακοποιητές.
Μύθος 4ος: Η παιδική σεξουαλική κακοποίηση συμβαίνει κυρίως σε κορίτσια
Πραγματικότητα: πράγματι στατιστικά τα κορίτσια είναι 5 φορές περισσότερο πιθανό να κακοποιηθούν σεξουαλικά από ότι τα αγόρια, αλλά και τα αγόρια κινδυνεύουν πολύ. Όμως πολλές περιπτώσεις σεξ. κακοποίησης αγοριών δεν αποκαλύπτονται από τα θύματα και τις οικογένειές τους, λόγω ντροπής και στίγματος στην κοινωνία, και για αυτό η μεγάλη στατιστική διαφορά.
Μύθος 5ος: Η παιδική σεξουαλική κακοποίηση μπορεί να κάνει το παιδί να αναγνωρίσει τον εαυτό του ως ομοφυλόφιλο
Πραγματικότητα: ο σεξουαλικός προσανατολισμός και η αναγνώριση φύλου ενός παιδιού δεν είναι ούτε το αίτιο ούτε το αποτέλεσμα σεξ. κακοποίησης. Η σεξ. κακοποίηση μπορεί να έχει μακροχρόνιες επιπτώσεις στη ζωή και στην υγεία ενός παιδιού, αλλά δεν υπάρχει καμία απόδειξη που να υποδηλώνει ότι παίζει ρόλο στο σεξουαλικό προσανατολισμό και στην επιλογή φύλου. Τα θύματα κινδυνεύουν περισσότερο να εμφανίσουν άγχος, κατάθλιψη, μετατραυματική διαταραχή, διατροφικές διαταραχές, προβλήματα συμπεριφοράς, χαμηλές σχολικές επιδόσεις, μικροπαραβατικότητα, κατάχρηση ουσιών στην ενήλικη ζωή τους και επανα-θυματοποίηση. Κι αξίζει να σημειωθεί ότι τα παιδιά που ήδη αναγνωρίζουν τον εαυτό τους ως ΛΟΑΤΚΙ, κινδυνεύουν περισσότερο να στοχοποιηθούν για σεξ. κακοποίηση.
Μύθος 6ος: Οι ΛΟΑΤΚΙ ενήλικες είναι πιο πιθανό να κακοποιήσουν σεξουαλικά παιδιά σε σχέση με τους ετεροφυλόφιλους ενήλικες
Πραγματικότητα: σε όσες μελέτες έχουν γίνει, τούτο δεν ευσταθεί καθόλου. Η σεξ. κακοποίηση βασίζεται πάνω στην άσκηση ισχύος προς τον ευάλωτο και διαθέσιμο κι αυτό δεν έχει να κάνει απαραίτητα με σεξουαλική προτίμηση προς ένα συγκεκριμένο φύλο από το δράστη. Μπορεί για παράδειγμα ένας ετεροφυλόφιλος ενήλικας να κακοποιήσει σεξουαλικά ένα παιδί του ίδιου φύλου με αυτόν λόγω της ευκαιριακής φύσης αυτών των δραστών κι εγκλημάτων, όπως περιγράφεται στο «Μύθο 3».
Μύθος 7ος: Τα παιδιά συχνά ψεύδονται περί σεξ. κακοποίησης προκειμένου να τραβήξουν την προσοχή
Πραγματικότητα: μόνο 4-8% των αναφορών παιδιών ότι κακοποιήθηκαν σεξουαλικά έχουν αποδειχθεί ψευδείς ή κατασκευασμένες. 92-96% αυτών των αναφορών αποδείχτηκαν ως τώρα αληθινές. Άρα όταν ένα παιδί θα αποκαλύψει τι του συνέβη, σπάνια ψεύδεται. Και μια τέτοια αποκάλυψη δεν είναι καθόλου εύκολη για το θύμα. Αν ένα παιδί σου αποκαλύψει κάτι τέτοιο, σημαίνει ότι σε εμπιστεύεται ότι θα το βοηθήσεις και θα το προστατέψεις. Το πώς θα χειριστείς μια τέτοια κατάσταση μπορεί να αλλάξει τη ζωή αυτού του παιδιού.
Μύθος 8ος: 16χρονα παιδιά μπορούν να συναινέσουν σε σεξ με ενήλικες
Πραγματικότητα: στην TV και στα social media συχνά σεξουαλικοποιούνται οι έφηβοι και ρομαντικοποιούνται καταστάσεις που στην πραγματική ζωή θα θεωρούνταν σεξουαλική κακοποίηση κι επίθεση. Η σεξ. κακοποίηση πάντα περιλαμβάνει την ισχύ, όπου ένα πιο ισχυρό άτομο (συχνά μεγαλύτερο ηλικιακά) ασκεί την ισχύ του ποικιλοτρόπως σεξουαλικά προς ένα λιγότερο ισχυρό (ή νεότερο). Για αυτό οι έφηβοι κάτω των 18 ως ανήλικοι, δεν μπορούν να συναινέσουν σε σεξ με ενήλικες.
(Σχετικό άρθρο: https://www.d2l.org/7-myths-about-child-sexual-abuse/#collapse_2390)
