Ο εθισμός στο σεξ αναφέρεται σε μια ποικιλία συμπεριφορών οι οποίες λαμβάνουν χώρα σε υπερβολικό βαθμό κι έχουν αρνητικές επιπτώσεις στη ζωή του ατόμου.
Οι σεξουαλικοί εθισμοί εμφανίζονται με διάφορες μορφές, όπως εθισμός σε πορνογραφία, πορνεία, αυνανισμό ή φαντασιώσεις, σαδιστική ή μαζοχιστική σεξουαλική συμπεριφορά, επιδειξιομανία ή ηδονοβλεψία, κι άλλες (κι ας μην ξεχνάμε εδώ τον προαναφερόμενο παράγοντα της υπερβολής και των αρνητικών επιπτώσεων). Ο εθισμός στο πορνό είναι μια υποκατηγορία του εθισμού στο σεξ, που την εποχή του ίντερνετ δυστυχώς έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις.
Τα συμπτώματα έχουν να κάνουν με την απώλεια του ελέγχου σε ότι αφορά τις σεξουαλικές δραστηριότητες, ανάπτυξη συμπτωμάτων στέρησης, έντονη ενασχόληση με τις σεξουαλικές επιθυμίες και συμπεριφορές, και αποφυγή υποχρεώσεων ή/και ευχάριστων δραστηριοτήτων προκειμένου το άτομο να ικανοποιηθεί σεξουαλικά. Το πιο σημαντικό είναι ότι το άτομο συνεχίζει να μετέχει σε σεξουαλικές απρόσφορες δραστηριότητες παρά τις αρνητικές επιπτώσεις αυτών των δραστηριοτήτων, που μπορεί να είναι ένας αποτυχημένος γάμος, η απώλεια εργασίας, η καταστροφή φιλικών σχέσεων, η ανάπτυξη προβλημάτων υγείας, ή η εμφάνιση οικονομικών προβλημάτων.
Συναισθηματικά συμπτώματα του εθισμού στο σεξ
Το άτομο με αυτή τη διαταραχή εμπλέκεται εύκολα σεξουαλικά ή συναισθηματικά με κάποιον, άσχετα με το πόσο καλά γνωρίζει αυτό το άλλο άτομο. Επειδή οι περισσότεροι εθισμένοι στο σεξ φοβούνται την εγκατάλειψη, συχνά παραμένουν σε σχέσεις που δεν είναι υγιείς, ή μεταπηδάνε γρήγορα από τη μια σχέση στην άλλη. Όταν μένουν μόνοι συχνά νιώθουν ένα αίσθημα κενού και ανολοκλήρωτοι. Πολλές φορές επίσης εκφράζουν μέσω του σεξ συναισθήματα όπως ενοχής, μοναξιάς και φόβου. Ο σύντροφος ενός ατόμου που έχει εθισμό στο σεξ, συχνά νιώθει αποξενωμένος, απομονωμένος, μελαγχολικός, θυμωμένος, ταπεινωμένος και πολλές φορές χρειάζεται θεραπεία και ο ίδιος.
Επιπτώσεις του εθισμού στο σεξ
Στους άντρες με αυτόν τον εθισμό, 38% αναπτύσσουν αφροδίσιο νόσημα, ενώ στις γυναίκες το ποσοστό ανεβαίνει στο 45%. 70% των γυναικών με εθισμό στο σεξ, αποκτούν τουλάχιστον μια φορά ανεπιθύμητη εγκυμούνη.
Επίσης στα άτομα αυτά συναντάμε συχνά προβληματικές κοινωνικές, οικογενειακές και προσωπικές σχέσεις, μειωμένη συγκέντρωση και παραγωγικότητα στην εργασία, σωματικά προβλήματα (όπως σεξουαλική δυσλειτουργία και μεταδιδόμενα σεξουαλικά νοσήματα).
Με τον καιρό αναπτύσσονται αισθήματα ντροπής, ανεπάρκειας, και συναισθηματικές διαταραχές όπως άγχος, κατάθλιψη, ψυχαναγκαστικά- καταναγκαστικά συμπτώματα, διαταραχή ελέγχου παρορμήσεων και κατάχρηση ουσιών.
Εδώ όμως να σημειωθεί ότι με αφορμή την αναζήτηση θεραπείας για τις δευτερογενείς επιπλοκές που προαναφέρθησαν, το άτομο είναι πιο εύκολο να θεραπευθεί για τον εθισμό στο σεξ που προϋπήρχε και δεν έκανε ως τότε κάποια προσπάθεια θεραπείας.
Αιτιολογία
Υπάρχει ποικιλία αιτίων για την ανάπτυξη αυτού του εθισμού. Βιολογικά μπορεί να υπάρχει μια γονιδιακή προδιάθεση για παρορμητικότητα, συναισθηματική δυσλειτουργία ή για συμπεριφορές προς διαρκή αναζήτηση ευχάριστων ερεθισμάτων. Ή μπορεί επίσης ορμονικές διαταραχές, όπως υψηλά επίπεδα τεστοστερόνης ή οιστρογόνων να επηρεάζουν τη λίμπιντο. Οπότε κάποιος με παρορμητική συμπεριφορά και υψηλά επίπεδα ορμονών σχετικών με το σεξ, καθίσταται πιο ευάλωτος για σεξουαλικές υπερβολικές δραστηριότητες.
Ψυχολογικά, η κακοποίηση ή η απρόσφορη έκθεση σε σεξουαλικές εικόνες στην παιδική ηλικία, το άγχος, η κατάθλιψη, η μανία, οι διαταραχές συμπεριφοράς, ο ελλειμματικός έλεγχος των παρορμήσεων, το άγχος επίδοσης, μπορεί να οδηγήσουν σε εθισμό στο σεξ.
Κοινωνικά, η απόρριψη σε σχέσεις ή κοινωνικές συναναστροφές, μπορεί να οδηγήσει σε μη υγιείς τρόπους αναζήτησης σεξουαλικής ευχαρίστησης. Επίσης μέσω της κοινωνικής μάθησης, δηλαδή του μιμιτισμού κάποιου που το άτομο θαυμάζει (ή ολόκληρης παρέας), μπορεί να εμπλέξει αργά και ύπουλα το άτομο σε σεξουαλικές υπερβολές.
Θεραπεία
Υπάρχουν πολλές εναλλακτικές, ανάλογα το άτομο, τις ανάγκες του, τη φύση κι ένταση του εθισμού του, τις συνθήκες ζωής του.
Ψυχοθεραπευτικά εφαρμόζονται sex therapy, Γνωστική-Συμπεριφορική θεραπεία, Ψυχαναλυτική θεραπεία, Διαλεκτική-Συμπεριφορική θεραπεία, Ομαδική θεραπεία, θεραπεία Ζεύγους, Sex Addict Anonymous, θεραπεία σε Κλειστό Ελεγχόμενο Περιβάλλον.
Φαρμακευτικά χρησιμοποιούνται αντικαταθλιπτικά (SSRIs), ναλτρεξόνη, αντι- ανδρογόνα.
